کسروی و کسروی گری و آیینی که او اورده است را خوانده و شنیده ایم. با همه این احوال تاریخ نگاری کسروی تا حد زیادی مبتنی بر واقعیت است. از آن جمله اینکه برخلاف بسیاری از منتقدین شیخ فضل الله که مدعی اند او دنبال مال و ثروت بود، می پذیرد که او دغدغه دین داشت . . .
قیاس میان انقلاب اسلامی و کودتای 28 مرداد از جمله مهمترین اشتباهات محمدرضا شاه و آمریکایی ها بود. آنها امیدوار بودند مصائب و مشکلات موجود همچون دوره ملی شدن صنعت نفت با یک کودتا حل شود؛ اما پس از مدتی فهمیدند اقدام ارتش امری غیر ممکن است . . .
شکاف بین دیدگاه های آمریکا و بریتانیا در مورد بحران رو به گسترش ایران، روشن ترین نماد خود را در هیئت سفرای جدید دو کشور یافت که در 1950 (1329) به تهران فرستاده شدند نشان داد . . .
در طول یادداشتها و خاطرات دولتمردان پهلوی اول، موارد زیادی از بدرفتاری و حتی ضرب و شتم و بددهنی رضاخان با رجال دولتی را مشاهده می نماییم. رضاخان روزی چند ساعت عصا به دست راه می رفت و بسیاری از مقامات کشوری ولشگری را را در حال قدم زدن به حضور می پذیرفت . . .
اصلاحات ارضی تماما اهدافی سیاسی داشت و آن حفظ حکومت پهلوی در جناح سرمایه داری غرب و جلوگیری از هرگونه انقلاب و حرکت آن به سوی کمونیسم بود و گویی غیر از این به مسئله دیگری توجه نمی شد. از همین رو بود که با وقوع اصلاحات ارضی تولیدات کشاورزی ایران به حداقل ممکن رسید . . .
در گذشته های نه چندان دور گاهی یک قحطی تبعات بسیار سنگینی برای یک کشور به جای می گذاشت. قحطی می توانست عوامل خارجی یا داخلی و یا ناشی از عامل انسانی و یا عوامل طبیعی باشد. به عنوان مثال در یکی از قحطی های فارس درباره علل آن این نکات مورد بررسی قرار گرفته اند . . .
فراماسونری هنوز نیز که دهه ها از آغاز به کار و حضور ایرانیان در آن می گذرد، پدیده ای مرموز و کمی پنهان است. فراماسونهای ایرانی به تدریج رشد و پیشرفت بسیار زیادی در زمینه بدست آوردن قدرت را تجربه کردند و توانستند در ارکان قدرت پهلوی نفوذ کنند. من جمله شریف امامی . . .
شرق شناسی از مهمترین لوازم آشنایی غربیان با جهان غرب است. جدای از اینکه آثاری که در این زمینه به رشته تحریر درآمد، گاهی قضاوتهای نا به جا و نادرستی را در درون خود داشت. عبارات زیر در باب روایت جیمز موریه در توصیف تخت جمشید طمع و رقابت و جذابیت آنان برای نگارش هویت و ماهیت نقاط مختلف شرق را نشان می دهد . . .
فریدون هویدا از اردشیر زاهدی همیشه به بدی یاد می کند. او که برادر امیرعباس هویدا است، اردشیر زاهدی را مقصر اعدام برادرش در ابتدای انقلاب اسلامی می داند. او که برادر سرتاپا گناهکار خود را یک رجل بی تقصیر می داند درباره چگونگی دستگیری او در زمان پهلوی می نویسد . . .
دکتر حشمت از بهترین یاران و همراهان میرزا کوچک جنگلی بود. او در راستای تحقق آرمان های جنگل بسیار کوشید، اما سرانجام بهتر آن دید که تسلیم نیروهای دولتی شود. جالب آنکه او که خود تسلیم شده بود تا جلوی کشتار مردم گرفته شود، در داستان گویی طرفدران رضاخان به مثابه کسی ترسیم می شود که در جنگ شکست خورد و گیر نیروهای رضاخان افتاد . . .
در ایران به دلیل نبود آزادی مطبوعات عمدتا نمی شد واقعیت های زندگی شاهانه و بریز و به پاش های محمدرضا پهلوی و خانواده او را در روزنامه ها تبلور داد؛ اما شاه نمی توانست روزنامه های خارجی را مجبور به کتمان واقعیت ها کند؛ اگرچه رجال سیاسی اروپایی از درنظر گرفتن این واقعیت ها در ارتباط با شاه پرهیز می کردند . . .
با سقوط دیکتاتوری رضا خان شور، امید و نشاط عجیبی در مردم ایران ایجاد شد. اگرچه اشغال توسط قوای بیگانه رخدادی تلخ بود اما مردم ایران به دلیل رهایی از استبداد رضا خان بسیار خوشحال بودند. به استناد منابع تاریخی عمله ها و اکره های استبداد رضا خانی نیز از تظاهر به خوشحالی و بازیافتن آزادی خودداری نکردند. در رابطه با امید ایجاد شده در کشور روزنامه اطلاعات ...
اللهیار صالح از طرفداران جدی دکتر مصدق بود؛ او پس از عزل مصدق در حالی که همچنان می توانست به عنوان نماینده ایران در آمریکا باقی بماند، از این سمت کناره گیری کرد و از همراهی با دولت کودتا خودداری کرد. ماجرای چگونگی کنار رفتن او و تلاش فراوان زاهدی برای ابقایش در ادامه آمده است . . .
سربازگیری اجباری، به طوری که مردان ایرانی می بایست همگی دوره ای از زندگی شان را در خدمت سربازی بگذارند، از ابداعات دوره پهلوی اول و دوره زمامداری رضاشاه است. این مسئله مخالفت های زیادی را به همراه داشت. آنچه در زیر می آید یکی از شدیدترین این مخالفتها است که واکنش رضاشاه را نیز به همراه داشت . . .
درباره قرارداد 1919 ایران و انگلیس که بر خلاف خواست وثوفق الدوله در نهایت با مخالفت مردم و نمایندگان به سرانجام نرسید حرفها و حدیثهای فراوانی زده شده است. با اینحال در حمایت بی چون و چرا و بدون پیش شرط سید ضیا از این قرارداد ننگین تردید نیست. درباره انگیزه سید ضیا از انجام این اقدام حسین مکی طی سلسله مقالاتی تحت عنوان «مقدمات کودتای 1299» با استناد ...
در ایران عصر پهلوی هر بخش از کشور تیول شخصی و فامیلی طیف خاصی از وابستگان به خاندان پهلوی بود. این مسئله در مورد وازارت خارجه ایران نیز صادق بود. خاطرات مجید مهران در دهه 1320 به خوبی می تواند بیانگر این واقعیت باشد . . .
در شهریور 1320 روسها از شمال و انگلیسی ها از جنوب به ایران حمله کردند و بی طرفی ایران در جنگ جهانی دوم را نقض کردند. آنان علاوه بر حمله زمینی حملات هوایی نیز انجام دادند تا ایران بلافاصله تسلیم شود. آنها تلاش کردند تا به نفع متفقین دست به تبلیغ هم بزنند . . .
از میان نخست وزیران پهلوی اول، بدون شک محمدعلی فروغی جایگاه ویژه ای در تحولات سیاسی داشت. وی که به عنوان اولین و آخرین نخست وزیر رضاخان انتخاب شده بود؛ روابط بسیار ویژه و خاصی با رضاخان داشت. به اعتقاد اکثریت درباریان و دولتمردان پهلوی اول، رضاشاه در رفتار با فروغی خصوصیتی داشت که با هیچ یک از وزراء و رجال مملکت، آن خصوصیت و رفتار را نداشت . . .
با پیروزی انقلابیون در روسیه و سقوط حکومت تزار و شعارهای با آب و تاب انقلابیون کمونیست روس بسیاری از ملل دنیا از جمله مردم ایران گمان کردند که شعارهایی نظیر لغو قراردادها و نظایر آن تداوم خواهد داشت. مامور سیاسی موقت دولت شوروی در این باره می گوید . . .
بلوشر سفیر آلمان در ایران در دوران سلطنت رضاشاه در فصلی از خاطرات خود تحت عنوان پس از سقوط وزیر دربار که به وقایع بعد ازبرکناری و مرگ تیمورتاش اشاره دارد می نویسد: «بعد از مرگ وزیر دربار دیگر کسی نبود که شاه امور را با او درمیان بگذارد، شاه ایران هیچ کس را محرم راز خود نمی دانست . . .